Obecnie obowiązują jednolite zasady ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz korzystających z ulgi na start. Od nowego roku zasady te będą różne – będą zależały od formy opodatkowania osoby prowadzącej pozarolniczą działalność.
Nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej
- Składka zdrowotna 2022 (zasady ogólne)
Dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie stanowić dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu przed tym, za który będzie opłacana składka.
Wysokość składki zdrowotnej od 2022 roku będzie wynosić 9% dochodu, lecz nie mniej niż 270,90 zł.
Tabela przedstawiająca wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne u przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych od 2022 roku:
| Składka zdrowotna 2022 „zasady ogólne” | |
| Wysokość miesięcznego dochodu | Wysokość składki zdrowotnej 2022 |
| 3 010zł | 270,90zł |
| 5 000 zł | 450zł |
| 7 000 zł | 640zł |
| 8 000 zł | 720zł |
| 10 000 zł | 900zł |
| 12 000 zł | 1 080zł |
| 13 000 zł | 1 170zł |
| 15 000 zł | 1 350zł |
| 20 000 zł | 1 800 zł |
| 30 000 zł | 2 700 zł |
| Źródło: zus.info.pl | |
- Składka zdrowotna 2022 (podatek liniowy)
Rozliczając się wg podatku liniowego przedsiębiorca zapłaci składkę w wysokości 4,9% dochodu, lecz jak w powyższym przypadku nie mniej niż 270,90 zł.
Tabela przedstawiająca wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne u przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym od 2022 roku:
| Składka zdrowotna 2022 „podatek liniowy” | |
| Przychód miesięcznie | Wysokość składki zdrowotnej 2022 |
| do 5510 | 270,90zł |
| 8 000 zł | 392,00zł |
| 10 000 zł | 490zł |
| 12 000 zł | 588zł |
| 13 000 zł | 637zł |
| 15 000 zł | 735zł |
| 20 000 zł | 980zł |
| 30 000 zł | 1 470zł |
| Źródło: zus.info.pl | |
- Składka zdrowotna 2022 (karta podatkowa)
Tabela przedstawiająca wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne u przedsiębiorców opodatkowanych kartą podatkową od 2022 roku:
| Składka zdrowotna 2022 „karta podatkowa” | |
| Minimalne wynagrodzenie | Wysokość składki zdrowotnej 2022 |
| 3 010zł | 270,90zł |
| Źródło: zus.info.pl | |
- Składka zdrowotna 2022 (ryczałt ewidencjonowany)
U przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wysokość składek uzależniona będzie od uzyskanego przychodu. Wysokość składki to 9% podstawy przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2021 roku, ogłoszonego przez GUS (obwieszczenie GUS zostanie opublikowane w styczniu 2022r.).
Osiągając przychód poniżej 60 tys. zł podstawą wymiaru składki będzie 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Przychód w wysokości od 60 tys. zł do 300 tys. zł narzuca 100 % podstawę.
Przy przychodach powyżej 300 tys. zł podstawą do obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Tabela przedstawiająca wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne u przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym od 2022 roku:
| Składka zdrowotna 2022 „ryczałt ewidencjonowany” | |
| Przychód rocznie | Wysokość składki zdrowotnej 2022 |
| Do 60 000 zł | ok. 320,00 zł |
| Od 60 000 zł do 300 000 zł | ok. 540,00 zł |
| Powyżej 300 000 zł | ok. 960,00 zł |
| Źródło: zus.info.pl | |
Roczna podstawa wymiaru składki
Dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej, podatkiem liniowym oraz opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oprócz miesięcznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej wprowadzono również roczną podstawę wymiaru. Umożliwi ona rozliczenie składki po zakończeniu danego roku.
W przypadku przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych roczna podstawa wymiaru będzie ustalana za okres roku składkowego, który będzie trwał od 1 lutego do 31 stycznia roku następnego.
Brak możliwości odliczania składki od podatku
Nie będzie można odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Oznacza to, że kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne nie będzie już wpływać na wysokość zaliczki i podatku dochodowego od osób fizycznych obliczanego od dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
Nowe terminy składania dokumentów i opłacania składek
Dla większości płatników zmieni się termin przekazywania dokumentów rozliczeniowych i opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz ubezpieczenia społeczne. Tylko dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych termin pozostanie bez zmian – do 5. dnia następnego miesiąca.
Dla pozostałych płatników składek termin będzie zależał od tego czy posiadają osobowość prawną, czy też nie:
- do 15. dnia następnego miesiąca będą opłacać i rozliczać za dany miesiącm.in. spółki kapitałowe (spółki akcyjne i spółki z o.o.), spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje,
- do 20. dnia następnego miesiąca wykonywać ten obowiązek będą pozostali płatnicy, np. opłacający składki wyłącznie na własne ubezpieczenia, spółki osobowe (jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne).
Nowe terminy dotyczą opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FP i FS, FGŚP oraz FEP rozliczanych w dokumentach składnych za styczeń 2022 r. i za następne miesiące.
Obowiązek comiesięcznego przekazywania dokumentów rozliczeniowych
Z powodu zmian w ustalaniu składki zdrowotnej osoby prowadzące działalność gospodarczą opłacające składki na własne ubezpieczenia lub osoby z nimi współpracujące będą musiały za okres od stycznia 2022 r. co miesiąc przekazywać dokumenty rozliczeniowe do ZUS.